Samye - tu viện Phật giáo đầu tiên của Tây Tạng

TU VIỆN SANYE TÂY TẠNG

Tu viện Samye Tây Tạng hay còn được gọi là Sanye Gompa, được vua Trisong Detsen chỉ đạo xây dựng bắt đầu từ giữa năm 775 và hoàn thành vào năm 779. Ngôi đền chính của tu viện được thiết kế, trang trí theo phong cách nghệ thuật mang cảm hứng từ tôn giáo Tây Tạng, tiêu biểu là bức bích họa vẽ trên tường (Murals), các bức tượng Phật và các di tích lịch sử quan trọng liên quan đến tu viện, Phật giáo.

Tu viện Samye gây ấn tượng với du khách bằng các bức tượng Phật với xuất xứ từ các nước theo truyền thống Phật giáo: vùng bản địa, Ấn Độ, Trung Quốc, Nepal. Các bức tượng này có những hình dáng, nét mặt khác nhau và màu sắc trang phục đều rất ấn tượng, mang đậm văn hóa huyền bí của trường phái Phật giáo Mật Tông. Du khách chắc chắn sẽ rất ngạc nhiên khi nhìn ngắm những bức tượng Phật ở đây, bởi đôi mắt của các bức tượng Phật không chỉ có những tượng giống ở các nơi khác là nhìn xuống một cách hiền từ, mà còn tùy thuộc vào tư thế ngồi thiền mà có những bức tượng với đôi mắt của Phật mở to và nhìn thẳng hay có những bức thì Phật nhắm mắt lại. Các bức tượng được trang trí xung quanh và dưới chân bệ bằng các bức phù điêu trang trí nhiều tầng. Các bức tượng Phật hàng nghìn năm tuổi là một tài sản vô giá của trường phái Phật Giáo Tây Tạng, do vậy, các tu viện lớn trong đó có tu viện Samye đều cấm chụp ảnh khi vào các khu vực có tượng này.

Ngoài các bức tượng Phật, tu viện còn có các bức bích họa trên tường. Đây là một trường phái nghệ thuật nổi tiếng của Tây Tạng với các bức vẽ được trang trí, tô điểm bằng các màu sắc sặc sỡ, thể hiện niềm tin vào Phật giáo bằng các bức vẽ như tái hiện lại quá trình xây dựng và phát triển tông phái, hay những bức họa chân dung các Đức Phật, Bồ Tát, Hộ Pháp, La Hán,…Với các nguyên liệu có sẵn ở mỗi vùng, kết hợp với công thức pha màu được vẽ trên các chất liệu tự nhiên nên các bức bích họa này không bị hư hỏng hay phai nhạt màu sắc qua thời gian.

Qua thời gian và sự tác động của các yếu tố khách quan, ngoại cảnh như: cuộc nội chiến diễn ra vào thế kỷ 11, hỏa hoạn, động đất và đặc biệt là thời kỳ Cách mạng văn hóa, kiến trúc ban đầu của tu viện đã bị tàn phá nặng hoặc có những tòa nhà còn vị phá hủy hoàn toàn. Đến tận những năm 1980, tu viện Samye mới bắt đầu được tiến hành trùng tu, sửa chữa lại để có kiến trúc như hiện nay.

Tu viện Samye Tây Tạng nổi tiếng với bộ sưu tập các bức tượng Phật phong phú, các bức vẽ kinh điển, các phiến đá có khắc kinh thư, bên cạnh đó là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách thiết kế trong các đền chùa ở Tây Tạng, kiến trúc đời Đường ở Trung Quốc và cả cấu trúc Ấn Độ trong công trình kiến trúc về tôn giáo độc đáo này. Vì thế, Tu viện Samye thu hút hàng triệu lượt khách du lịch và các tín đồ Phật giáo về hành hương và ngắm nhìn kiến trúc, cũng như những tác phẩm độc đáo được trưng bày tại đây.